“ΕΡΜΗΝΕΥΤΙΚΟ ΛΕΞΙΚΟ” ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΑΣΤΙΚΗΣ ΕΥΘΥΝΗΣ
Εισαγωγικό Σημείωμα
Το «Ερμηνευτικό Λεξικό» είναι μία προσπάθεια της Επιτροπής Αστικής Ευθύνης της Ένωσης Ασφαλιστικών Εταιρειών Ελλάδος (ΕΑΕΕ) να παρουσιάσει με απλό και κατανοητό τρόπο τις βασικές έννοιες και όρους που μπορεί κανείς να συναντήσει σε ασφαλιστήρια συμβόλαια αστικής ευθύνης. Για τους σκοπούς της εργασίας αυτής έχουν ληφθεί υπόψη οι όροι αστικής ευθύνης που απαντώνται συχνότερα στην Ελλάδα καθώς και η διεθνής ασφαλιστική πρακτική. Το «Ερμηνευτικό Λεξικό» έχει αποκλειστικά και μόνο ενημερωτικό και μη δεσμευτικό χαρακτήρα και στόχος του είναι η προαγωγή του επιστημονικού διαλόγου και η κατά το δυνατόν καλύτερη και συνεχής ενημέρωση ασφαλιστικών εταιριών και ασφαλισμένων.
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
Απαλλαγή
Ασφαλισμένος
Ασφαλιστής
Ασφαλιστική Περίοδος
Ασφαλιστικός Κίνδυνος
Διασταυρούμενη Ευθύνη (Cross liability)
Εργοδοτική Αστική Ευθύνη (ή Αστική Ευθύνη Εργοδότη)
Ζημιογόνο Γεγονός ή Συμβάν
Λήπτης Ασφάλισης (ή Συμβαλλόμενος)
Σειρά Αξιώσεων
Σειρά Ζημιογόνων Γεγονότων ή Συμβάντων
Απαλλαγή
Απαλλαγή είναι το συμφωνηθέν αφαιρετέο ποσό ή ποσοστό από την αποζημίωση που καταβάλει ο Ασφαλιστής και το οποίο επιβαρύνει τον Ασφαλισμένο.
Σημείωση:
Ανάλογα με τους όρους του κάθε ασφαλιστηρίου συμβολαίου η Απαλλαγή συμφωνείται συνήθως είτε ανά ζημιογόνο γεγονός είτε ανά εγερθείσα απαίτηση.
Ασφαλισμένος
Ασφαλισμένος νοείται το πρόσωπο (φυσικό ή νομικό), το οποίο απειλείται από τον Ασφαλιστικό Κίνδυνο και υπέρ του οποίου παρέχεται η ασφαλιστική κάλυψη σύμφωνα με την Ασφαλιστική Σύμβαση.
Σημείωση:
Σε περίπτωση που ο Ασφαλισμένος είναι επιχείρηση, στην έννοια του Ασφαλισμένου συνήθως περιλαμβάνονται, αλλά μόνον στο πλαίσιο της δραστηριότητας της επιχείρησης :
i. Διευθυντές της επιχείρησης ή ανώτατα διοικητικά στελέχη αυτής, που προσφέρουν τις υπηρεσίες τους στον Ασφαλισμένο και δρουν εντός των ορίων των αρμοδιοτήτων τους.
ii. Υπάλληλοι του Ασφαλισμένου, αλλά μόνον όταν δρουν στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων τους.
iii. Εθελοντές και προστηθέντες του Ασφαλισμένου, καθώς και πρόσωπα που συμμετέχουν σε κάθε είδους δραστηριότητα του Ασφαλισμένου, εντός των ορίων των αρμοδιοτήτων τους.
Ασφαλιστής
Ασφαλιστής είναι η ασφαλιστική επιχείρηση που συνάπτει την Ασφαλιστική Σύμβαση.
Ασφαλιστική Περίοδος
Το ημερολογιακό χρονικό διάστημα το οποίο αναφέρεται στον Πίνακα Ασφάλισης του Ασφαλιστηρίου και για το οποίο παρέχεται ασφαλιστική κάλυψη βάσει των Όρων της Ασφαλιστικής Σύμβασης.
Ασφαλιστικός Κίνδυνος
Ασφαλιστικός Κίνδυνος είναι η εκ της πραγματοποιήσεως Ζημιογόνου Γεγονότος έγερση αξιώσεως αποζημιώσεως Τρίτου κατά του Ασφαλισμένου, την οποία ο Ασφαλισμένος υποχρεούται να ικανοποιήσει (βάσει των διατάξεων του νόμου περί αστικής ευθύνης) ενώ οι συνέπειες από την πιθανότητα εγέρσεως τέτοιας αξιώσεως μπορούν να καλύπτονται από τον Ασφαλιστή υπό τους όρους της Ασφαλιστικής Σύμβασης.
Διασταυρούμενη Ευθύνη (Cross liability)
Ο όρος Διασταυρούμενη Ευθύνη (Cross liability) επεκτείνει την κάλυψη Αστικής Ευθύνης έναντι τρίτων παρέχοντας ασφαλιστική κάλυψη για ζημιές-απαιτήσεις που μπορεί να εγείρει ένα ασφαλισμένο φυσικό ή νομικό πρόσωπο έναντι άλλου ασφαλισμένου φυσικού ή νομικού προσώπου, στην ίδια Ασφαλιστική Σύμβαση, κατά παρέκκλιση της γενικής παραδοχής ότι τα ασφαλισμένα φυσικά ή νομικά πρόσωπα δεν μπορούν να θεωρούνται ταυτόχρονα και τρίτοι. Σύμφωνα με τους συνήθης όρους “cross liability” το κάθε ασφαλισμένο φυσικό ή νομικό πρόσωπο αντιμετωπίζεται σαν να διατηρεί ξεχωριστό ασφαλιστήριο ευθύνης.
Εργοδοτική Αστική Ευθύνη (ή Αστική Ευθύνη Εργοδότη)
Η Εργοδοτική Αστική Ευθύνη είναι ασφαλιστική κάλυψη που παρέχεται στον Ασφαλισμένο, υπό την ιδιότητά του ως εργοδότη, κατά κανόνα ως Ειδικός Όρος – Επέκταση της βασικής Ασφάλισης Αστικής Ευθύνης που έχει συνάψει με τον Ασφαλιστή του, και μάλιστα παρέχεται κατά παρέκκλιση σχετικής Εξαίρεσης που συνήθως προβλέπεται στους Γενικούς Όρους της Ασφάλισης Αστικής Ευθύνης.
Ο Ειδικός Όρος Εργοδοτικής Αστικής Ευθύνης παρέχεται συνήθως με τους κατωτέρω αναφερόμενους όρους / προϋποθέσεις και ειδικές εξαιρέσεις.
Σημείωση:
Επισημαίνεται ότι για τους σκοπούς του «Ερμηνευτικού Λεξικού» έχουν ληφθεί υπόψη οι όροι / προϋποθέσεις και ειδικές εξαιρέσεις που απαντώνται συχνότερα σε Ειδικούς Όρους Αστικής Ευθύνης Εργοδότη, χωρίς να αποκλείεται, όπως είναι ευνόητο, η προσθήκη ή αφαίρεση όρων μετά από συμφωνία Ασφαλισμένου και Ασφαλιστή.
Συγκεκριμένα:
1. Αντικείμενο Ασφάλισης / Έκταση Κάλυψης
Όπως αναφέρθηκε, ο Ειδικός Όρος Εργοδοτικής Αστικής Ευθύνης παρέχεται συνήθως κατά μερική παρέκκλιση Εξαίρεσης των Γενικών Όρων της Ασφαλιστικής Σύμβασης Αστικής Ευθύνης και τηρουμένων των λοιπών όρων / προϋποθέσεων / εξαιρέσεων αυτής, έτσι ώστε η κάλυψη που παρέχεται με την Ασφαλιστική Σύμβαση να επεκτείνεται και να περιλαμβάνει την Αστική Ευθύνη του Ασφαλισμένου, υπό την ιδιότητά του ως εργοδότη, και, κατά κανόνα, μόνο για τις υποχρεώσεις αυτού που προβλέπονται από τα άρθρα 657, 658 και 932 του ισχύοντος Αστικού Κώδικα, έναντι του έμμισθου εργατοτεχνικού και λοιπού προσωπικού του , το οποίο απασχολείται στο έργο ή στην επιχείρηση που περιγράφεται στο Ασφαλιστήριο και ασφαλίζεται στο Ι.Κ.Α ή σε άλλο φορέα κύριας κοινωνικής ασφάλισης, σε περίπτωση σωματικών βλαβών / θανάτου που θα προκληθούν αποκλειστικά και μόνο από ατύχημα κατά την εκτέλεση της εργασίας ή με αφορμή αυτήν και όχι από κάποια άλλη αιτία και που θα οφείλεται σε αμέλεια του Ασφαλισμένου ή των παρ’ αυτού προστηθέντων προσώπων.
Σημείωση:
Σημειώνεται ότι η εν λόγω κάλυψη μπορεί να διευρυνθεί έτσι ώστε στην έννοια του εργαζόμενου να συμπεριληφθεί και κάθε πρόσωπο που συνδέεται με τον Ασφαλισμένο είτε με σύμβαση μίσθωσης έργου είτε με σύμβαση παροχής υπηρεσιών, με τον όρο ότι στις περιπτώσεις αυτές θα συντρέχουν παράλληλα οι εκ του νόμου προϋποθέσεις που θα επιτρέπουν τη θεμελίωση ευθύνης του Ασφαλισμένου ως Εργοδότη έναντι των προσώπων αυτών.
Ειδικότερα, με τον Ειδικό Όρο Εργοδοτικής Αστικής Ευθύνης καλύπτονται κατά κανόνα :
1.1. η σύμφωνα με τα παραπάνω υποχρέωση του Ασφαλισμένου για καταβολή στον παθόντα της διαφοράς μεταξύ του ημερομίσθιου που παρέχεται από το Ι.Κ.Α. ή από άλλο φορέα κύριας κοινωνικής ασφάλισης και εκείνου που πραγματικά καταβάλλεται από τον Ασφαλισμένο σύμφωνα με τις θεωρημένες μισθολογικές καταστάσεις του, για όσες ημέρες θα απέχει ο παθών από την εργασία του και για ανώτατο χρονικό διάστημα τις ……… ημέρες εάν το ατύχημα έλαβε χώρα ένα χρόνο μετά την έναρξη της σύμβασης εργασίας μεταξύ εργοδότη και εργαζόμενου και μέχρι τις …….. ημέρες σε κάθε άλλη περίπτωση, όπως ειδικότερα ορίζεται στα άρθρα 657 και 658 του Α.Κ.. Η εν λόγω κάλυψη τελεί, κατά κανόνα, υπό τον όρο της χρονικής αφαιρετέας απαλλαγής των ………. πρώτων εργάσιμων ημερών από την ημερομηνία του ατυχήματος,
Σημείωση:
Επισημαίνεται ότι σύμφωνα με το άρθρο 657 Α.Κ. ο εργαζόμενος διατηρεί την αξίωσή του για μισθό, εάν, ύστερα από δεκαήμερη τουλάχιστον παροχή εργασίας, εμποδίζεται να εργαστεί από σπουδαίο λόγο που δεν οφείλεται σε υπαιτιότητά του.
Σύμφωνα με το άρθρο 658 ΑΚ, το χρονικό διάστημα κατά το οποίο διατηρείται η εκ του νόμου αξίωση του εργαζόμενου για το μισθό του σε περίπτωση εμποδίου, δεν μπορεί να υπερβεί τον ένα μήνα, αν το εμπόδιο εμφανίστηκε ένα τουλάχιστον έτος μετά την έναρξη της σύμβασης, και το μισό μήνα σε κάθε άλλη περίπτωση.
και
1.2. η σύμφωνα με τα παραπάνω, σε περίπτωση ατυχήματος, υποχρέωση του Ασφαλισμένου για καταβολή χρηματικής ικανοποίησης λόγω ηθικής βλάβης ή ψυχικής οδύνης, όπως προβλέπεται από το άρθρο 932 του Α.Κ..
2. Προϋποθέσεις Κάλυψης / Ειδικές Συμφωνίες
Η κάλυψη αυτή ισχύει, κατά κανόνα, με τις ακόλουθες πρόσθετες προϋποθέσεις, όρους και συμφωνίες :
2.1. Το εργατοτεχνικό και υπόλοιπο προσωπικό να συνδέεται με τον Ασφαλισμένο με νόμιμη σύμβαση παροχής εξαρτημένης εργασίας και να είναι ασφαλισμένο στο Ι.Κ.Α. ή σε άλλον δημόσιο φορέα κύριας κοινωνικής ασφάλισης. Η απασχόληση δε του προσωπικού αυτού στο έργο ή στην επιχείρηση που περιγράφεται στο Ασφαλιστήριο να αποδεικνύεται από τις επίσημες μισθοδοτικές καταστάσεις του Ασφαλισμένου.
2.2. Η κάλυψη ισχύει για τις ειδικότητες των εργαζομένων και την εκτέλεση εργασιών εντός των γεωγραφικών ορίων, όπως αυτά ορίζονται στο Ασφαλιστήριο και υπό την προϋπόθεση ότι κατά την εκτέλεση των εργασιών αυτών τηρούνται πλήρως και ανελλιπώς όλα τα μέτρα ασφαλείας που προβλέπονται και επιβάλλονται από την ισχύουσα νομοθεσία και συνηθίζονται σε αυτού του είδους τις εργασίες. Ο Ασφαλισμένος οφείλει, επίσης, να τηρεί όλες τις από το νόμο προβλεπόμενες υποχρεώσεις σε περίπτωση ατυχήματος, ιδίως τις υποχρεώσεις περί αναγγελίας στις αρμόδιες αρχές.
2.3. Υποχρέωση του Ασφαλιστή για καταβολή αποζημίωσης θα υφίσταται μόνον εφόσον αποδοθεί ευθύνη στον Ασφαλισμένο με τελεσίδικη δικαστική απόφαση, η οποία θα τον υποχρεώνει σε καταβολή αποζημίωσης στον παθόντα σύμφωνα με τα οριζόμενα στην εν λόγω κάλυψη. Ο Ασφαλιστής εντούτοις, διατηρεί το δικαίωμα να προβαίνει, εφόσον το κρίνει σκόπιμο, σε καταβολή αποζημίωσης και εξόφληση απαίτησης με εξώδικο συμβιβασμό πριν από οποιαδήποτε δικαστική ενέργεια ή απόφαση.
3. Ειδικές Εξαιρέσεις
Για την κάλυψη της Εργοδοτικής Αστικής Ευθύνης ισχύουν, κατά κανόνα, πέραν των εξαιρέσεων που προβλέπονται στους Γενικούς Όρους της Ασφαλιστικής Σύμβασης, και οι ακόλουθες Ειδικές Εξαιρέσεις, βάσει των οποίων δεν καλύπτονται απαιτήσεις τρίτων έναντι του Ασφαλισμένου που συνίστανται σε ή οφείλονται άμεσα ή έμμεσα σε ή προέρχονται άμεσα ή έμμεσα από:
3.1. επαγγελματικές ή άλλου είδους ασθένειες και ατυχήματα που οφείλονται σε ασθένειες,
3.2. ατυχήματα που οφείλονται σε πλημμελή ή μη τήρηση των μέτρων ασφαλείας από τον ίδιο τον παθόντα ή σε πρόθεση ή δόλο του ιδίου του παθόντα,
3.3. ατυχήματα που προκαλούνται ως συνέπεια ή κατά τη διάρκεια μέθης ή χρήσης ναρκωτικών ουσιών από τον ίδιο τον παθόντα.
Ζημιογόνο Γεγονός ή Συμβάν
Ζημιογόνο Γεγονός ή Συμβάν είναι εκείνο το τυχαίο, μη αναμενόμενο, αιφνίδιο (συμπεριλαμβανομένης όμως της συνεχούς ή επαναλαμβανόμενης έκθεσης στις ίδιες επιβλαβείς συνθήκες) και αντίθετο της θέλησης του Ασφαλισμένου πραγματικό περιστατικό, που λαμβάνει χώρα κατά την διάρκεια της Ασφαλιστικής Περιόδου, έχει ως αποτέλεσμα τη Ζημιά Τρίτου και οδηγεί στην επέλευση του Ασφαλιστικού Κινδύνου βάσει των Όρων της Ασφαλιστικής Σύμβασης.
Λήπτης Ασφάλισης (ή Συμβαλλόμενος)
Λήπτης Ασφάλισης (ή Συμβαλλόμενος) νοείται το πρόσωπο (φυσικό ή νομικό), το οποίο συνάπτει την Ασφαλιστική Σύμβαση με τον Ασφαλιστή. Ο Λήπτης Ασφάλισης μπορεί να είναι διαφορετικό πρόσωπο από τον Ασφαλισμένο, αρκεί να υπάρχει μεταξύ τους συγγενική, επαγγελματική ή άλλη σχέση που να δικαιολογεί το ασφαλιστικό ενδιαφέρον του Λήπτη της Ασφάλισης.
Σημείωση:
Το Λήπτη της Ασφάλισης βαρύνουν οι υποχρεώσεις που προβλέπει ο ν. 2496/1997, όπως η υποχρέωση πληρωμής του ασφαλίστρου, η υποχρέωση λήψης των κατάλληλων μέτρων προς αποφυγή ή μείωση της ζημίας, η υποχρέωση μη μεταβολής ή επιτάσεως του κινδύνου και άμεσης γνωστοποίησης στον Ασφαλιστή κάθε στοιχείου ή περιστατικού, το οποίο μπορεί να επιφέρει επίταση του κινδύνου, σε βαθμό που, αν ο Ασφαλιστής το γνώριζε, δεν θα είχε συνάψει την Ασφαλιστική Σύμβαση ή δεν θα την είχε συνάψει με τους ίδιους όρους.
Το Λήπτη της Ασφάλισης βαρύνουν επίσης και όλες οι υποχρεώσεις που απορρέουν από την Ασφαλιστική Σύμβαση, εκτός από εκείνες που από την φύση τους πρέπει να εκπληρωθούν από τον Ασφαλισμένο.
Τα δικαιώματα από την Ασφαλιστική Σύμβαση, όπως το δικαίωμα καταγγελίας, υπαναχωρήσεως κλπ. ανήκουν στο Λήπτη της Ασφάλισης, με εξαίρεση την απαίτηση παροχής του Ασφαλιστή, η οποία ανήκει στον Ασφαλισμένο.
Ο Ασφαλισμένος έχει τις ίδιες υποχρεώσεις με τον Λήπτη της Ασφάλισης, εφόσον έχει τη δυνατότητα να τις εκπληρώσει, καθώς και τις εκ του νόμου και της Ασφαλιστικής Σύμβασης υποχρεώσεις που εκ της φύσεώς τους μπορούν να εκπληρωθούν μόνον από τον ίδιο.
Σε περίπτωση αμφιβολίας η Ασφαλιστική Σύμβαση θεωρείται ότι καταρτίσθηκε για λογαριασμό του Λήπτη της Ασφάλισης.
Σειρά Αξιώσεων
Σειρά Αξιώσεων είναι η έγερση περισσοτέρων αξιώσεων από έναν Τρίτο ή από περισσότερους Τρίτους εφ’ όσον αφορούν ένα Ζημιογόνο Γεγονός ή Σειρά Ζημιογόνων Γεγονότων.
Σειρά Ζημιογόνων Γεγονότων ή Συμβάντων
Σειρά Ζημιογόνων Γεγονότων ή Συμβάντων είναι τα Ζημιογόνα Γεγονότα ή Συμβάντα που αποτελούν συνέπεια μιας κοινής πρωτογενούς αιτίας ή έχουν κοινή προέλευση.